අව් කණ්නාඩි පැළඳූ පළමු ගුවන්යානය

Share

වඩාත් පරිපූර්ණ නිර්මාණයන් බොහෝ විට ස්වභාවධර්මයෙන්ම දක්නට ලැබේ. ස්වභාවධර්මයෙ නිර්මාණයක් වන පක්ෂීන්ගේ එසේත් නොමැතිනම් කුරුල්ලන්ගේ ආභාෂය ලත්, මිනිසා විසින් නිර්මාණය කරන ලද කුරුල්ලන් නොහොත් ගුවන්යානා වලට අද ප්‍රමුඛ ස්ථානයක් හිමිවී ඇත. මෙසේ ස්භාවධර්මයට අනුව නිර්මාණය වූ “අව් කණ්නාඩි පැළඳූ පළමු ගුවන්යානය” නම් විරුදාවලිය ලත් මෙම යානය යුරෝපීය සමාගමක් වන Airbus  සමාගම විසින් ඇමරිකානු Boeing සමාගම  විසින් නිපදවූ 787 Dreamliner නම් ගුවන්යානයට අභියෝගයක් වශයෙන් නිර්මාණය කරන ලද්දකි. 2004 වර්ෂයේ දී නිවේදනය කළ මෙම යානයෙහි මූලාකෘතිය 2014 ජුනි 14 වෙනි දා ප්‍රංශයේ නම් ගුවන් තොටුපලින් ගුවන් ගත වී පැය 4ක් පුරාවට ගුවනෙහි සැරිසරන ලදී.

Prototype F-WXWB during First Flight

 

සේවයට එක වීමට පෙර “ETOPS Beyond 180 minutes” නමැති අනුමැතිය ලද ප්‍රථම යානය බවට පත්වීමට හැකිවීම මෙහි ඇති සුවිශේෂත්වයක් වන අතර එයට හේතුව පැය හයකට වැඩි කාලයක් තනි එන්ජිමකින් පියාසර කර පෙන්වීමය. මෙසේ විවිධ අනුමැති ලද මෙම යානය 2015 ජුනි 15 වෙනි දින තම මංගල වාණිජ ගුවන් ගමන සිදු කරන්නේ එහි ප්‍රථම පාරිබෝගිකය වන Qatar Airways මගින් Doha සිට Frankfurt වෙත පියාසර කිරීමෙනි. මෙලෙස කරලියට පැමිණෙන මෙම යානය Airbus සමාගමෙහි පුළුල් බඳ ගුවන් යානා පවුලට එකතුවන අලුත්ම සාමාජිකයා වන අතර මෙය A350 XWB ලෙස හදුන්වනු ලැබේ.

Qatar Airways A350-941 (A7-ALA) after the first commercial flight to Frankfurt Airport

මෙම A350 XWB නම් යානය නිපදවා ඇති ද්‍රව්‍ය වලින් 53% carbon-fibre මගින් සවිමත් කරන ලද ප්ලාස්ටික් ද, 19% ඇලුමිනියම් ද, 14% ටයිටේනියම් ද, 6% වානේ ද සහ 8% වෙනත් ද්‍රව්‍ය ද වේ. මෙලෙස විවිධ ද්‍රව්‍ය වලින් නිපදවූ මෙම යානය Rolls-Royce සමාගම විසින් නිපදවන Trent XWB නම් එන්ජින් දෙකකින් සමන්විත වන අතර මෙමගින් Carbon Dioxide පිටකිරීම මෙම පරපුරේ අනෙක් යානා හා සසදන කල 25% පමණ අඩු ය. මෙහි බඳ කොටසෙහි පළල 5.97m පමණ වන අතර යානයේ තටු අතර පළල 64.75m පමණ වේ. යානයේ තටු වල සම්පුර්ණ වර්ගඵලය, ටෙනිස් පිටි දෙකක වර්ගඵලයටත් වඩා වැඩි වේ. යානයේ උස ආසන්න වශයෙන් 17.05m  වන මෙම යානාවේ දිග සහ අසුන් ගණන විවධ ප්‍රභේද අනුව වෙනස් වේ. A350 XWB හි ප්‍රභේද 4ක් ඇති අතර ඉන් සමහරක් වචනයට පමණක් සීමාවී ඇත. A350-800, A350-900, A350-900ULR සහ A350-1000 එම ප්‍රභේද වේ.

RR Trent XWB Engine

A350-800

සාමාන්‍යයෙන් මගීන් 280 ක් සමඟින් උපරිම බර ටොන් 248 ගෙන යාමට සමත් මෙම යානය , 15 270 km  ක පියසැරි පරාසයක් හිමි ය. සම්පූර්ණ දිග 60.54m  වන මෙම යානයට RR Trent XWB නම් එන්ජින් 2කින් බලය සැපයේ. මෙම එන්ජින් මගින් ලබා දෙන 337 kN තෙරපුම, මෙම යානයට මැක් 0.89 උපරිම වේගයක් ලබා දේ. මෙහි උපරිම ඉන්ධන ධාරිතාවය 138 000 l වේ.  A350-800 සඳහා ඇනවුම් 8ක් ලැබී තිබුනද මෙහි මුලාකෘතියක්වත් නිර්මාණය කර නොමැත.

A350-900

සාමාන්‍යයෙන් මගීන් 325 ක් සමඟින් උපරිම බර ටොන් 280 ගෙන යාමට සමත් මෙම යානය , 15 000 km  ක පියසැරි පරාසයක් හිමි ය. සම්පූර්ණ දිග 66.08m  වන මෙම යානයට RR Trent XWB-84 නම් එන්ජින් 2කින් බලය සැපයේ. මෙම එන්ජින් මගින් ලබා දෙන 374 kN තෙරපුම, මෙම යානයට මැක් 0.89 උපරිම වේගයක් ලබා දේ. මෙහි උපරිම ඉන්ධන ධාරිතාවය 141 000 l වේ.  A350-900 සඳහා ඇනවුම් 628ක් ලැබී ඇති අතර ඉන් 100ක් ලබා දී ඇත. මෙම යානාවක වටිනාකම ඇමෙරිකානු ඩොලර් මිලියන 311.2 ක් වේ.  A350-900ULR යනු අඛණ්ඩ නවෝත්පාදනයේ ප්‍රතිපලයක් ලෙස Airbus සමාගම විසින් හදුන්වාදෙන වැඩි දියුණු කරන ලද ව්‍යාපාරික පන්තියක් පමණක් සහිත A350-900 යානයකි. මෙහි උපරිම ඉන්ධන ධාරිතාවය 165 000 l දක්වා වැඩි කර ඇති අතර ගෙන ය හැකි උපරිම බර ටොන් 280ට වඩා වැඩි අගයකට ද පියාසර කාලය නොකඩවා පැය 19 දක්වාද වැඩි කර ඇත. මෙහි ප්‍රථම පාරිභෝගිකයා වන Singapore Airline 2018 දී A350-900 ULR යානා සේවයට යෙදවීමට බලාපොරොත්තු වන අතර එමගින් සිංගපුරුවේ සිට නිව්යෝක්හි John F. Kennedy International ගුවන්තොටුපළ වෙත ඍජු ගුවන්ගමන් සිදු කිරීමට හැකි වෙනු ඇත.

A350-1000

සාමාන්‍යයෙන් මගීන් 366 ක් සමඟින් උපරිම බර ටොන් 308 ගෙන යාමට සමත් මෙම යානය , 14 800 km  ක පියසැරි පරාසයක් හිමි ය. සම්පූර්ණ දිග 73.78m  වන මෙම යානයට RR Trent XWB-97 නම් එන්ජින් 2කින් බලය සැපයෙන අතර Roll-Royse සමාගම නිෂ්පාදනය කරන බලසම්පන්නම එන්ජින් වර්ගයද මෙය වේ. මෙම එන්ජින් මගින් ලබා දෙන 432 kN තෙරපුම, මෙම යානයට මැක් 0.89 උපරිම වේගයක් ලබා දේ. මෙහි උපරිම ඉන්ධන ධාරිතාවය 156 000 l වේ.  ඒකක වටිනාකම ඇමෙරිකානු ඩොලර් මිලියන 359.3 වන මෙම A350-1000 යානා සඳහා ඇනවුම් 212 ක් ලැබී ඇති අතර 2017 අග භාගයේදී පළමු ගුවන් යානය පළමු පාරිබෝගිකයා වන Qatar Airways වෙත ලබා දීමට නියමිතයි.

ඉහත සදහන් කළ කරුණු හැරුණු කොට අනෙක් ලක්ෂණ සියල්ලම පාසා මෙම ප්‍රභේද 4ටම පොදු වේ. මගී ආසන සඳහා ප්‍රවේශ මාර්ග දෙකක් සහිත (twin-asile) ගුවන්යානා සියල්ල හා සසදන කළ නිශ්ශබ්දම කැබිනය මෙය සතු වන අතර අඩි 6000 ක වැඩිදියුණු කළ මැදිරි උන්නතාංශයක්ද (optimized cabin pressure) මෙය සතු වේ. කැබිනය තුළ වාතය විනාඩි 2ක 3ක ට වරක් අලුත් වන අතර මේ හේතුවෙන් මගීන්ට ගමන් විඩාවකින් තොර නැවුම් බවක් අත්විදිය හැක. මෙම කැබිනය තුළ ජංගම දුරකථන සම්බන්දතා හා Wi-Fi සම්බන්දතා සහිත බැවින් මගීන්ට පහළ ලෝකය හා සම්බන්ද වී සිදුවන දේ පිළිබඳව යාවත්කාලීන වීමට හැකිවිමද විශේෂත්වයකි. A350 XWB සතු පුර්ණ LED ආලෝක පද්ධතියට වර්ණ මිලියන 16.7 කට වඩා දැක්විය හැකි අතර වර්ණ ප්‍රභේද අනන්ත සංඛ්‍යාවක් දැක්විය හැකිය.

View of an A350 XWB’s lightining system

පෙර සඳහන් කළ ආකාරයට කුරුල්ලන්ගෙන් ආභාෂය ලබා ගත් මෙම යානාවේ තටු නිර්මාණය කර ඇත්තේ පියාසර කරන විට අවශ්‍ය පරිදි හැඩගැසෙන ආකාරයටය. මෙමගින් ඉන්ධන දහනයද අවම කෙරේ.  2017 ජුලි 31 වන විට A350 XWB යානා 100ක් ගුවන් සේවා 15ක් මගින් සේවයේ යොදවා ඇති අතර මෙයින් 19ක් Qatar Airlines සතුවද, 17ක් Cathay Pacific  සතුවද ඇත.

There were 100 A350 aircraft in service with 15 operators as of 31 July 2017.

 

Airbus A350 XWB යානාවන් සම්බන්ද අනතුරු සහ සිදුවීම් 8ක් දැනට වාර්තා වී ඇති අතර ඉන් කිසිවක් බරපතළ ගණයේ සිදුවීම් නොවීම විශේෂත්වයකි.

  1. Qatar A359 at New York on Dec 10th 2015, rejected takeoff
  2. Vietnam A359 near Hanoi on Feb 5th 2016, loss of cabin pressure
  3. Airbus A359 at Limoges on Feb 9th 2016, runway excursion during backtrack
  4. TAM A359 at Manaus on Mar 7th 2016, bird strike
  5. Singapore A359 at Singapore on Jun 18th 2016, hydraulic failure
  6. Thai A359 at Phuket on Sep 21st 2016, temporary runway excursion on landing
  7. Singapore A359 at Dusseldorf on Aug 1st 2017, nose wheel steering failure
  8. Caraibes A359 at Pointe a Pitre on Aug 20th 2017, temporary runway excursion damages runway lights and two tyres

A350 යානාවේ නියමු කුටියේ ඇති විශේෂිත හැඩයේ කවුළු හේතුවෙන් මෙයට “අව් කණ්නාඩි පැළඳූ පළමු ගුවන්යානය” යන නම පටබැදී ඇති අතර මගී සුවපහසුව, ආරක්ෂාව, තාක්ෂණය හා මූල්‍යමය පිරිමැස්ම අතින් ඉහළින්ම වැජඹෙන මෙම යානා ගුවන් ගමන් ක්ෂේත්‍රෙය් අති සාර්ථක යානයක් බවට පත් වන ලකුණු දැනටමත් පළ වී ඇති අතර එය ඔවුන්ගේ ප්‍රතිවාදියා වන බෝයිං සමාගමට බරපතල ලෙස සිතිය යුතු කාරණයක් බවට දැනටමත් පත් වී ඇති බව ඔවුන්ගේ අති සාර්ථක 777 යානය වැඩි දියුණු කිරීමට ඔවුන් විශාල පරිශ්‍රමයක් දරමින් සිටිනු දැකීමෙන් සිතා ගත හැක.

විශේෂ ස්තුතිය: නිපුන දොඩන්තැන්න සර්ට

මුලාශ්‍ර:

  1. http://www.aircraft.airbus.com/aircraftfamilies/passengeraircraft/a350xwbfamily/
  2. https://en.wikipedia.org/wiki/Airbus_A350_XWB
  3. https://www.aeroinside.com/incidents/type/a359/airbus-a-350-900
 
Tagged :