ශ්‍රි ලංකාවේ ජාතික පුෂ්පය නිල් මානෙල්ද??

Share

ඇත්තටම ප්‍රශ්නය අසම්පූර්ණයි….

මට අහන්න අවශ්‍ය උනේ ශ්‍රි ලංකාවේ ජාතික පුෂ්පය නිල් මානෙල්ද ?? එහෙමත් නැතිනම් දම් මානෙල්ද ??? කියලයි.

අපි බොහෝ දෙනෙක් නිල් මානෙල් කියලා හදුනා ගන්නා ශාකය( ප්‍රතිරූපකයා)  ඉහත රූප පෙලේ  “A” වලින් දැක්වෙනවා.

A රූපය( ප්‍රතිරූපකයා)

2

 

ඉතින් ඇත්තටම ඒ මල ඇත්තටම නිල් පාටද??

නිල් පාටකට වඩා මට නම් ඒ පුෂ්පයේ පෙන්නේ දම් පාටක්. එහෙනම් ඇයි මේකට දම් මානෙල් නොකියා නිල් මානෙල් කියන්නේ??

ප්‍රශ්න ඇති කෙලින්ම කතාවට බහිමු. අපි බොහෝ දෙනෙක් මෙතෙක් කල් නිල් මානෙල් කියලා හදුනා ගෙන තියෙන්නේ “A” රූපයෙන් දැක්වෙන වැරදි නිල් මානෙල් ශාකයක්.

ඇත්තටම අපිට කොහෙද වැරදුනේ??

වැරදුනු තැන් පැහැදිලි නැතත් මුල ඉදලම වරද්දගෙන කියලයි මට නම් හිතෙන්නේ. එයට අදාලව විද්වතුන් හදුනා ගත් හේතු කිහිපයක් තියෙනවා.

  1. 1986 දී ඉදිරිපත් කරනු ලබන කැබිනට් පත්‍රිකාවේ අදාල ශාකයේ ඡායාරූප කිසිවක් අන්තර්ගත නොවීම.
  2. නිවැරදි ඡායාරූපය අන්තර්ගත නොවන නිල් මනෙල් මල යනුවෙන් නම් කල මුද්දරයක් නිකුත් වීම.
  3. නොයෙක් මුද්‍රිත හා විද්‍යුත් මාධ්‍ය නිවැරදි ඡායාරූපය භාවිත නොකිරීම.

ජාතික පුෂ්පයේ ඉතිහාස කතාව.

ජාතික පුෂ්පය හා ජාතික වෘක්ෂය නම් කිරීම සදහා  මහාචාර්ය නන්දදාස කෝදාගොඩ මහතාගේ ප්‍රධානත්වයෙන් යුතු ත්‍රිපුද්ගල කමිටුවක් පත් කරනු ලැබුවා ඒ 1986 දී. නමුත් එවකට මධ්‍යම පරිසර අධිකාරියේ (Central Environmental Authority) සභාපතිව සිටි K.H.J. විජයදාස මහතා කමිටුව ආපසු කැදවා, ජාතික පුෂ්පය හා ජාතික වෘක්ෂය ලෙස නම් කිරීම සදහා සුදුසු ශාක යෝජනා කරන ලෙස මහජනතාවට දන්වමින් ප්‍රසිද්ධ පුවත්පත් වල දැන්වීමක් පල කරනු ලැබුවා. එහිදී ජාතික පුශ්පය ලෙසින් අරලිය මල හා නෙලුම් මලත්, ජාතික වෘක්ෂය ලෙස පොල් ගසත් යෝජනා වනවා.

කෙසේ නමුත් 1986 පෙබරවාරි 26 දා K.H.J. විජයදාස මහතාගේ ප්‍රධානත්වයෙන් ඉදිරිපත් කරනු ලබන කැබිනට් පත්‍රිකාවකින් ශ්‍රි ලංකාවේ ජාතික පුෂ්පය ලෙසින් “මානෙල්” මලත් (එහි සදහන් වන්නේ නිල් මානෙල් ලෙස නොවේ)ජාතික වෘක්ෂය ලෙසින් “නා” ගසත් ප්‍රකාශයට පත් වනවා.මේ වන විට මේ සදහා පත් කරනු ලැබ තිබු ත්‍රිපුද්ගල විද්වත් කමිටුව විසුරුවා හැර තිබෙන අතර, ඉදිරිපත් කරනු ලැබ තිබු තිබු කැබිනට් පත්‍රිකාවේ අදාල ශාක කිසිවක ඡායාරූප ඇතුලත් වන්නෙ නැහැ.ගැටලුවේ ආරම්භය මෙයයි.

නිවැරදි නිල් මානෙල් ශාකය

3

 

කොහොමද නිවැරදි නිල් මානෙල් ශාකය හදුනා ගන්නේ??

මේ සදහා මෑතකදි ඇති වු විද්වත් කතිකාවතින්  පසු ඉහත “” රූපයෙන් දැක්වෙන  පුෂ්පය ශ්‍රි ලංකාවේ ජාතික පුෂ්පය ලෙසින් හදුනා ගනු ලබනවා.  එත් අපි කොහොමද හදුනාගන්නේ??

 

  1. පුෂ්පය ප්‍රමාණයෙන් සාපෙක්ෂව කුඩාය. නිල් පැහැයෙන් යුක්තය.
  2. පත්‍ර තලය 10-30cm*10-26 cm ප්‍රමාණයෙන් යුක්තය.
  3. දල පත්‍ර
  • දිදුලන කොල පහැයෙන් යුක්තය.
  • ලෙදර් මතුපිටකින් යුක්ත වන අතර බුව රහිතය.
  1. මනි පත්‍ර(පෙති)
  • නිල් පැහැයෙන් යුක්ත වන අතර පාදස්තය දෙසට වන්නට ලා නිල්+ කහ  පැහැතිය.
  • පෙති ප්‍රමාණය අඩුය(9-16)
  • පෙති වලයන් 2-3 ඇති අතර පුෂ්ප මධ්‍ය දෙසට වන්නට ඇති පෙති සාපෙක්ෂව කුඩාය.
  1. රේණු.
  • රේණු සංඛාව අඩුය.(16-30)
  • කහ පැහැතිය. පැතලිය. පාදස්තය දෙසට වන්නට නිල්-දම් පැහයක් ඇත.
  • දිගින් 1.5 cm පමණ වේ.
  1. ඩිම්බ කෝෂය
  • මලේ පහලට වන්නට (වෘන්තය ) වන්නට ඩිම්බ කෝෂය (10-12 mm)පිහිටා ඇති අතර සාවරය(කුටීර වලට බෙදී ඇත ).
  • එවන් කුටීර 10-16 අතර සංඛාව පිහිටයි.

වසර පුරා මල් දැක ගත හැකියි . නිවැරදි නිල් මානෙල් ශාකය වයඹ පලාතේ නොගැඹුරු දිය කඩිති, පොකුණු හා  වැව් වල සුලභව දැක ගත හැකියි.වඩාත් සමීප ඡායාරූප පහලින් දැක්වේ.( ශ්‍රි ලංකාව පුරාම වියලි  කලාපයේ මෙම ශාකය දැක ගත හැකියි.) මෙය ශ්‍රි ලංකාවට ආවේණික (endemic) ශාකයක් නොවන අතර ඉන්දියාව,බුරුමය හා  තායිලන්තය වැනි රටවලද සුලභව දැක ගත හැකියි. තායිලන්තයේ පරිසර සාධක වඩා හොදින් ගැලපෙන අතර මේ නිසාවෙන් විවිධ ප්‍රභේද සමග මුහුම් වීමෙන් සෑදුනු එකිනෙකට වර්ණ රටාවෙන් වෙනස් ශාක රැසක් දැක ගත හැකිය. කෙසේ නමුත් මෙම ශාකය බොහෝ කලකට පෙර සිටම පැවතුනු (indigenous species) බව සීගිරි බිතු සිතුවම් වල පවා අන්තර්ගත වීමෙන් සනාථ වනවා.

4

අපේ අසල්වැසි රාජ්‍යයක් වන බංගලාදේශයේ ජාතික පුශ්පයද Nymphaea nouchali වේ. නමුත් එය පහැයෙන් අපේ ජාතික පුෂ්පයට වඩා වෙනස් බවයි අන්තර්ජාලය පිරික්සු මට දැක ගන්නට ලැබුනේ.. එහි ඡායාරූපයක් පහලින් යොදා ඇත.

5

<source= http://weloveourbangladesh.blogspot.com/2011/01/white-water-lily-or-sada-shapla-is.html>

නිල් මානෙල් උද්භිද විද්‍යාත්මක වර්ගීකරණය

Kingdom: Plantae
(unranked): Angiosperms
Order: Nymphaeales
Family: Nymphaeaceae
Genus: Nymphaea
Species: nouchali
Binomial name (scientific name)

 

Nymphaea nouchali Nymphaea stellata (synonym)

අද වන විටත් බොහෝ දෙනාට නිවැරදිව හදුනා ගත නොහැකිව තිබෙන නිල් මානෙල් ශාකය හදුනා ගැනීමට අවශ්‍ය තොරතුරු ලබා දීම මාගේ අරමුණයි. අපි අපේ ජාතික පුෂ්පය හදුනා ගමු, රැක ගනිමු. ශ්‍රි ලාංකිකයන් ලෙසින් අපගේ පරම යුතුකම එයයි !!!

ඇතැම් උද්භිත විද්‍යාත්මක පද ( botanical terminology )  සරල සිංහලෙන් පැහැදිලි කිරීම අපහසු අතර, ඒ හේතුවෙන් ඔබ අපහසුතාවට පත් නොවුවා යැයි සිතමි.

ශ්‍රි ලංකාවේ ජාතික පුෂ්පය අනතුරේ……. මී ලග ලිපියෙන් හමු වෙමු.

References

  1. Senarathna L.K. (2001). A Check List of The Flowering Plants of Sri Lanka. National Science Foundation, Colombo 07, Sri Lanka.
  2. de Vlas, J. & J. (2008). Illustrated Field Guide to the Flowers of Sri Lanka. Mark Book Sellers & Distributors Pvt. Ltd., Sri Dalada Vidiya, Kandy, Sri Lanka.
  3. 3.     Clayton, W. D., Dassanayake, M. D. & Fosberg, F. R. (1996). A Revised Handbook to the Flora of Ceylon (Vol. 10). Oxford & IBH Publishing CO. Pvt. Ltd., New Delhi,Culcuta.
  4. http://www.sundaytimes.lk/110417/Plus/plus_06.html
  5. http://sundaytimes.lk/101107/Plus/plus_01.html
  6. http://www.sljol.info/index.php/CJSBS/rt/printerFriendly/3403/02.
  7. http://www.bangladesh.gov.bd/
  8. http://www.gov.lk/.
  9. http://weloveourbangladesh.blogspot.com/2011/01/white-water-lily-or-sada-shapla-is.html

 

 

 
Tagged : /