මං මොකක්ද තෝරා ගන්නෙ?

ජීවිතේ විවිධ අවස්ථාවල මේ ප්‍රශ්නෙ අපිට මතු වෙනවා. විශේෂයෙන් ම උසස් අධ්‍යාපන හා රැකියා අවස්ථා තෝරා ගැනීමේ දී. ඒ සම්බන්ධ ව පැහැදිලි අදහසක් ලබා ගැනීමට මීට පෙර පළ වුණු පහත ලිපිය උපකාර කර ගන්න පුළුවන්.

A step towards Career guidance to find yourself

ඒ සම්බන්ධ ව නැගුණු ප්‍රශ්න කිහිපයකට පිළිතුරක් වශයෙන් හා වැඩිදුර පැහැදිලි කිරීමක් වශයෙනුයි එහි දෙවෙනි ලිපිය මෙලෙස දිගහැරෙන්නේ…

ඉහත මුල් ප්‍රශ්නයට පිළිතුරක් සොයා යාමේ දී වැදගත් ම පියවරක් තමයි තමා පිළිබඳ විශ්ලේෂණයක යෙදීම (self assessment). පෙර ලිපියේ ආරම්භයේ දී ම ඒ පිළිබඳ ව  සඳහන් වී තිබෙනවා. Self assessment tool එකක් වශයෙන් ඉතා ම ජනප්‍රිය භාවිතයක් තමයි SWOT analysis.

• S – Strengths
• W – Weaknesses
• O – Opportunities
• T – Threats

Strengths හා Weaknesses තමන්ගේ පාලනයේ ඇති සාධක (Internal factors) වන අතර Opportunities හා Threats බාහිරින් බලපාන සාධක (External factors) වෙනවා. තෝරා ගැනීමක් කිරීමේ දී තමන් ඉදිරියේ පවතින සියලුම options සඳහා ඉහත සාධක 4හි බලපෑම් සලකා බැලීම වැදගත්. SWOT analysis සම්බන්ධ ව වැඩිදුර විස්තර ඉතා ම පහසුවෙන් අන්තර්ජාලයෙන් ලබා ගත හැකි නිසා ඒ පිළිබඳ වැඩිදුර තොරතුරු මෙහි සඳහන් කිරීමට බලාපොරොත්තු වෙන්නේ නැහැ.

නිසි උසස් අධ්‍යාපන හා වෘත්තීය මාර්ගෝපදේශනයක් ලබා ගැනීම ඉතා වැදගත් වෙන්නෙ මෙම රූපයේ (Figure 01) දැක්වෙන ඉරණමට මුහුණපෑමට සිදුවීමට ඉඩකඩ ඇති නිසයි. එසේ වන්නේ බොහෝ විට  නිසි self assessment එකකින් තොර ව හෝ රැල්ලට / යමෙකුගේ කීමට තෝරා ගැනීම් සිදු කිරීම නිසා විය හැකියි.

ඉතින් එසේ නොවී රැකියාව හෝ පාඨමාලාවට පමණක් නොව සමස්ත ජීවන අභිලාෂය තීරණය කර ගැනීම සඳහා ම වැදගත් වෙන අපූරු ජපන් සංකල්පයක් වන “IKIGAI” පිළිබඳ අවධානය යොමු කිරීමට මේ හොඳ අවස්ථාවක්. “ඉකිගායි” කියන්නේ එහි ජපන් අරුත් ඇසුරෙන් ඔබ උදේ අවදි වන්න හේතුව. ඔබ ජීවත් කරවන සහ ජීවත් වන හේතුව. මේක දැවෙන ආසාවක් විය යුතුයි. සිංහලෙන් ම කියනවා නම් “ගායක්” වෙන්න ඕන.

ජපන් සංස්කෘතියට අනුව, සෑම කෙනෙකුට ම IKIGAI ඇත. එය සොයා ගත යුතුයි. ගොඩනගා ගත යුතුයි. එයින් පෙන්නුම් කරන්නේ තම ජීවිතයේ වටිනාකම. එහෙම නැතහොත් යමෙකුට ඔවුන්ගේ ජීවිතයේ සැබැවින් ම වටිනා යැයි හැඟෙන දේවල් මොනවද යන්න වග. එලෙස පවසන්නෙ මානසික හා ආධ්‍යාත්මික යන දෙඅංශයෙන් ම යමෙකුට තම ජීවිතයට හේතුවක් ඇතැයි හැඟෙන බැවිනි.

එය හඳුනා ගැනීමට IKIGAI හි එන මූලික ම අභ්‍යාසය මෙයයි. ඔබ ඉදිරියේ තෝරා ගැනීම් කිහිපයක් ඇති විට පහත ප්‍රශ්න 4 ඔස්සේ ඒ එකින් එක පිළිබඳ විශ්ලේෂණයක යෙදෙන්න.

1. What do you love? ඔබ කිරීමට ආස කරන දේ කුමක්ද?
2. What are you good at? ඔබ කිරීමට දක්ෂ දේ කුමක්ද?
3. What can you be paid for? ඔබට ගෙවීමක් ලැබිය හැකි දේ කුමක්ද?
4. What does the world need? ඔබෙන් ලෝකයට අවශ්‍ය කරන දේ කුමක්ද?

IKIGAI සෑම පුද්ගලයෙකුට ම ආවේණික දෙයක්. ඉතින් තරගය, එකිනෙකා පරයා ඉස්මතු වීමට උත්සාහ කිරීම, සංසන්දනය, අනුකරණය කිරීම වගේ අර්බුද ගණනාවකුත් මේ ඔස්සේ විසඳ ගන්න පුළුවන්. අරමුණෙහි එක් මාවතක් නො පවතින්නේ නම්, ඔබට නව අභිලාෂයන් වෙත අනුවර්තනය වීමට හා වෙනස් කිරීමටත් මෙහි ඉඩ සැලසෙනවා. ඒ දේ අදාළ පුද්ගලයාගේ ජීවිතය වඩා ඵලදායී කරන්න සහ වටිනාකමක් එක් කරන්නත් ලොකු පිටුවහලක් සලසනවා.

අපි ජීවිතේ Passion එක කරගෙන තියෙන්නෙ අ​පි ඇත්තට ම ආදරය කරන සහ අපට හොදට පුළුවන් දෙයක් ද?

අපි රස්සාවක් විදිහට කරන්නෙ අපිට සෑහෙන්න පුළුවන් මුදල් ලැබෙන ඒ වගේ ම අපි කරන දෙයින් අනෙක් අයට වැඩක් වෙන දෙයක් ද? අපි දකිනවා සල්ලි ගොඩක් තියෙන මිනිස්සුන්ට නිදහස නෑ. එක්කො සමාජ පිළිගැනීම නෑ. එහෙම නැත්නම් හරි ආදරයක් නෑ. හරි යාළුවෙක් නෑ. පවුල් ජීවිතේ ප්‍රශ්න. luxury bedrooms තිබුණත් සැනසිල්ලේ නිදා ගන්න නෑ. ඉගෙන ගන්න අයටත් තියෙන ප්‍රශ්නයක් ආතතිය. අපි ඇත්තට ම ඉගෙන ගන්න ආස දෙයක් නම් lectures නොයා ඉන්න හිතෙයි ද?

මේ මොහොතේ ලොකු ආසාවක් නැති දෙයක් පවා තමන්ගේ ජීවන අභිලාෂ සමග කිසියම් හෝ අයුරකින් සම්බන්ධ කිරීමෙන් ආසාව, උවමනාව ඇති කර ගන්න බැරි වෙන් නෑ. හරියට​ ම ජීවිතේ IKIGAI level එක තේරුම් ගන්න නම් ගොඩක් දේවල් balance එකේ තියෙන්න ඕනෙ.

රූපය (Figure 02) අනුව Passion + profession + vocation + mission එකතු වුණාම එතන කෙනෙක්ගේ IKIGAI එක නිර්මාණය වෙනවා. නමුත් එතනින් 1ක් හෝ නැති විට අසම්පූර්ණත්වයක් නිර්මාණය වෙනවා.

එහි දී විස්තර වෙන පරිදි, ඔබේ අත්දැකීම්, ආත්ම තෘප්තිය සහ සතුට ඔබ තුළ ම යි. ඒවා පරණ වෙන්නෙ නෑ. ඒවා මිල කරන්න බෑ. ඔබේ ඉකිගායි ම තමා ඔබේ සතුට. එය ඔබ ව ජීවත් කරවන ආසාවක් විය යුතුයි.

අපි එදිනෙදා කරන දේවල්, එහෙම නැත්නම් ගත කරන කාලය ගැන හිතනකොට අපිට සතුටක් හෝ සෑහීමකට පත් වෙන්න පුළුවන් හැඟීමක් හිතට එනවා නම් අපිට හිතන්න පුළුවන් අපි අපේ IKIGAI එක අ​පි හොයාගෙන කියලා.

ඉකි ගසමින් නොසිටින ජීවිතයකට හොඳ මග පෙන්වීමක් ඉකිගායි.

ඒ පිළිබඳ තව දුරටත් තොරතුරු අන්තර්ජාලයෙන් ලබා ගත හැකියි. ඔබේ IKIGAI හඳුනා ගැනීමට ඔබ ව හොඳින් දන්නා සමීපතමයන්ගේ හා ඔබව හොඳින් විශ්ලේෂණය කළ හැකි උපදේශකයෙකුගේ සහය ද ලබා ගත හැකියි.

ඉතින් ඔබ කරමින් සිටින්නේ, ඔබ කරන්න යන්නේ ඔබට සැබැවින් ම අවශ්‍ය දේ ද?

තමාගෙ සැබෑ ම ජීවන අභිලාෂය හඳුනා ගැනීම සඳහා ඉතා ම වටින tricks කිහිපයක් පෙර ලිපියේ ද සඳහන් කර තිබුණා. උදාහරණයක් වශයෙන් තමාගෙ සියලුම මූල්‍ය අවශ්‍යතා, සම්පත් සහ relationships සම්බන්ධ කාරණා තමන්ට අවශ්‍ය පරිදි සම්පූර්ණ වී ඇති බව උපකල්පනය කළ විට තමන් කාලය ගත කරන්නෙ කුමක නියැලෙමින් ද යන වග විමසා බැලීම සිහිපත් කරන්න පුළුවන්. එමෙන් ම තමාගේ මනස විවිධ බාහිර සාධකවලින් program වී ඇති මොහොතක  තමාගෙ සැබෑ ම passion එක වෙන් කර හඳුනා ගැනීමට උපකාරී වෙන කරුණු කිහිපයක් මෙම රූපයේ (Figure 03) දක්වා තියෙනවා.

ආයතනයක අරමුණු වෙත ගමන් කිරීම සඳහා  සැකසුණු vision & mission යනුවෙන් ඇති statements ඔබ දැක ඇති. ඒ අයුරින් තමා වෙනුවෙන් ම වූ ජීවන අභිලාෂය (ultimate goal) vision statement එක ලෙසින් ද ඒ සඳහා පියවරෙන් පියවර වූ ප්‍රායෝගික ප්‍රවේශ මාර්ගය mission statement ලෙස ද පැහැදිලි ව හඳුනා ගැනීම ප්‍රයෝජනවත් ප්‍රවේශයක් වේවි.

තව දුරටත් තමන්ගේ passions, skills, ambitions, career potentials හඳුනා ගැනීම සඳහා අන්තර්ජාල ඔස්සේ නොමිලේ සිදු කළ හැකි self assessment tests කිහිපයක links පහතින්…

• https://careerme.lk/Home
• https://www.viacharacter.org/survey/account/register
• https://high5test.com/strengthsfinder-free/
• https://www.16personalities.com/

Written By: Janith Chathuranga

Image Credits:

• Featured Image: http://www.careerlifesolutions.com/career-confusion/
• Figure 01: https://www.yourbestlife.io/
• Figure 02: https://www.ipma.world/ikigai-reason-getting-morning/
• Figure 03: https://www.soulhub.com/