Hyper loop

අනාගත ලෝකයේ පස්වන ප්‍රවාහන ආකාරය ලෙස හයිපර්ලූප් (Hyper loop) සංකල්පය පිළිබඳව පර්යේශනයක මේ දිනවල ඇමරිකා විද්‍යාඥයෝ හා ඉංජිනේරුවරු පිරිසක් නියැළී සිටිති. ඇමරිකානු ව්‍යවසායකයෙකුවන Elon Muskගේ සංකල්පයක් වන මෙය නගර දෙකක් හෝ ප්‍රදේශ දෙකක් යා කර ඉදිකර ඇති නළයකට බහාලන කැප්සියුලයන් උපයෝගී කර ගනිමින් එක් කෙළවරකින් ඇතුළු ව අනෙක් කෙළවරෙන් පිටතට පැමිණිය හැකි අපූරු ප්‍රවාහන ක්‍රමයකි.

Elon Musk

පැයට සැතපුම් 760 ක පමණ වේගයක් අත්කර ගත හැකිවනු ඇති බව පැවසෙන මෙයින් ඇමරිකාවේ ලොස් ඇන්ජලිස් නුවර සිට අනෙක් කොනේ පිහිටි සැන්ෆ්‍රැන්සිස්කෝ නුවර දක්වා ගමන් කිරීමට ගතවනු ඇත්තේ පැය භාගයක් වැනි කාලයක් බව පැවසේ. මෙහිදී ඉදිකර ඇති නළයකට බහාලන කැප්සියුලයන් එක් කොණක සිට අනෙක් කොණට තල්ලූ කර හැරීම සිදුවන අතර මේ තල්ලූ කර හැරීම සිදුවෙන්නේ කැප්සියුලයේ හා නළයේ සවිකර ඇති චුම්භක ආධාරයෙන් ය. කැප්සියුලය නළයේ ගමන් කරද්දී උපදින වායු ප්‍රතිරෝධය වැළැක්වීමට නළය චූෂකයන් ආධාරයෙන් යම් තාක් දුරකට වායුරෝධනය කෙරෙන බව සඳහන් ය. නළයේ ඇති කැප්සියුලය නළයේ බිත්තිවල නොගැටී පාවෙන අයුරින් පවත්වා ගැනීමට නළයේ ඇති වාතයෙන් කොටසක් මෙට්ටයක් සේ භාවිත වේ.

2012 වසරේ සිතේ ඇතිවෙන මෙම සංකල්පයට Elon Musk විසින් විශේෂ ලක්ෂණ කිහිපයක් එක් කළේය.

ආරක්ෂිත බව
ඉක්මනින් ගමන් කළ හැකි වීම ( සාමාන්‍ය ජෙට් ගුවන් යානා මෙන් දෙගුනයක්වත් වේගවත් වීම )
මිල අඩුවීම
සැපපහසු බව
කාලගුණයට ඔරොත්තු දීම
භූමිකම්පා ප්‍රතිරෝධී වීම
පැය 24 සේවාව
මාර්ග අනතුරු අවම වීම

මේ අනුව පර්යේෂණ පැවැත් වූ Tesla සහ SpaceX ආයතනයන් හි 100ක පමණ විද්‍යාඥයන් පිරිසකගේ උත්සාහය හමුවේ මේ සඳහා අනුරුවක් නිර්මාණය කිරීමට ඔවුනට හැකියව ලැබිනි. ඒ අනුව 2013 අගෝස්තු 12 වෙනිදා පර්යේශන පත්‍රිකවක් ලෙස ලෝකයට ඉදිරිපත් කිරීමට Elon Musk කටයුතු කළේ ය.

පර්යේෂන පත්‍රිකව http://www.teslamotors.com/blog/hyperloop

මේ සඳහා නිර්මාණය කරන කැප්සියුල ප්‍රධාන මාදිලි දෙකකින් යුක්ත ය.

1. මගීන් පමනක් රැගෙන යන කැප්සියුල (ඇස්තමේන්තුගත ඉදිකිරීම් පිරිවැය ඇ.ඩො. බිලියන 6)

උපරිම පළල මීටර් 1.35ක් හා උපරිම උස මීටර් 3.61ක් වන මෙය වරකට මගීන් 28 රැගෙන යා හැකි ලෙස නිපදවීමට සැලසුම් කර ඇත. එහිදී එක් කැප්සියුලයක් නික්මී මිනිත්තු 2කට පසු අනික් කැප්සියුලය ගමන ආරම්භ කරන අතර එහිදී එක් පැයකදී මගීන් 840ක් ප්‍රවාහනය කිරීම අපේක්ෂා කෙරේ.

2. මගීන් සහ වාහන රැගෙන යන කැප්සියුල (ඇස්තමේන්තුගත ඉදිකිරීම් පිරිවැය ඇ.ඩො. බිලියන 7.5)

මගීන් 28ට අමතරව වාහන 3ක් රැගෙන යා හැකි පරිදි මෙම මාදිලිය නිර්මාණය කෙරේ.

Hyperloop passenger capsule subsystem notional locations (not to scale).

Suggested Hyperloop route map (map courtesy of Google Maps).

Hyperloop passenger transport capsule conceptual design sketch.

කැප්සියුල ගමන් කරන නල මීටර් 2.23ක විශ්කම්භයකින් යුක්ත අතර නල නිශ්පාදනය සඳහා වානේ යොදා ගනී. මේ නල රැදවීමට මීටර් 30ක පරතරයක් ඇති ව භූමිකම්පා සදහා ඔරොත්තු දෙන අයුරින් ආධාරක ඉදිකර යි. මෙසේ ඉදිකරන නල පද්ධතිය ඉහලින් සූර්යය පැනල යොදා ආවරණය කරන අතර එමගින් පද්ධතියට අවශ්‍ය බලය ලබා ගනී. වාතය සම්ප්‍රේෂණය සඳහා කැප්සියුලයේ ඉදිරිපස ඇති සම්පීඩන මෝටරයක් යොදා ගන්නා අතර මේ සඳහා අවශ්‍ය බලය කැප්සියුලය තුල ම ඇති බැටරි පද්ධතියකින් ලබා ගනී. මෙම බැටරි පද්ධතිය මගින් මිනිත්තු 45ක් බලය ලබා දිය හැකි අතර කැප්සියුලය නැවතුම්පළක නැවැත් වූ පසු ඒවා ආරෝපිත බැටරිවලට මාරුකර යි.