අභ්‍යාවකාශ ඉතිහාසයේ ප්‍රථම වතාවට වල්ගා තරුවක් මතට යානයක් ගොඩබැස්වීමට රොසෙටා මෙහෙයුම යටතේ යුරෝපා අභ්‍යාවකාශ ඒජන්සිය පසුගියදා සමත් විය. 67P/Churyumov–Gerasimenko නම් වල්ගා තරුව අධ්‍යයනය කිරීම සඳහා 2004 මාර්තු 2 වෙනිදා Ariane 5 රොකට්ටුවෙන් අභ්‍යාවකාශ ගතකළ යානය 2014 අගොස්තු 6 වෙනිදා වල්ගා තරුව වෙත ලගා විය. මෙය ප්‍රධාන යානා දෙකකින් යුක්තයි.
1. වල්ගා තරුවේ කක්ෂය මත රැදී සිටින Rosetta යානය(උපකරණ 12කින් යුක්තයි )
2. වල්ගා තරුව මතට ගොඩබස්වන Philae රොබෝ ලැන්ඩර් යානය ( අමතර උපකරණ 9කින් යුක්තයි ).
වර්ෂ 1982 Giotto යානය මඟින් හෙලීගේ වල්ගා තරුව අධ්‍යයනය කිරීමෙන් අනතුරුව ESA හා NASA ආයතන දෙක එක්ව තවදුරටත් වල්ගා තරු අධ්‍යයනය කිරීම සඳහා ව්‍යාපෘති දෙකක් ක්‍රියාවට නංවන ල්දී. ඒ අනුව NASA ආයතනයේ Comet Rendezvous Asteroid Flyby (CRAF) ව්‍යාපෘතිය හා ESA ආයතනයේ Comet Nucleus Sample Return (CNSR) ව්‍යාපෘතිය ක්‍රියත්මක වූ අතර වියදම අවම කර ගැනීම සඳහා ආයතන දෙක විසින්ම එකම යානයක් භාවිත කිරීමට තීරනය විය. එහෙත් 1992 දී NASA ආයතනය තම CRAF ව්‍යාපෘතිය අතහැර දැමීමත් සමග ESA ආයතනය CRAF ව්‍යාපෘතිය තනිවම ක්‍රියාත්මක කළේය. ඒ අනුව Rosetta මෙහෙයුම ක්‍රියාත්මක විය. මෙම මෙහෙයුමේ දී මිනිසා අත්කර ගත් ජයග්‍රහණ කිහිපයකි. තම ගමනේදී ප්‍රධාන ඇස්ටරොයිඩ් වලළ්ල පසු කර යමින් 2008 දී 2867 Steins හා 2010 දී 21 Lutetia ඇස්ටරොයිඩ පසු කළේය. එසේම මෙය ප්‍රධාන ශක්ති ප්‍රභවය ලෙස සූර්යය පැනල යොදා ගනිමින් බ්‍රහස්පති ආසන්නයෙන් ගමන් කළ පළමු යානයද වේ.
යානයේ ගමන් මග http://sci.esa.int/where_is_rosetta/
Rosetta යානය
රොබො ලැන්ඩර් යානය ගෙන යන ප්‍රධාන යානය මෙය වේ. මේ සඳහා අවශ්‍ය ශක්තිය වර්ග අඩි 690කින් යුත් සූර්ය කෝෂ 2ක් මගින් සපුරා ගනී.
යානයේ උපකරණ
ALICE (an ultraviolet imaging spectrograph).
OSIRIS (Optical, Spectroscopic, and Infrared Remote Imaging System).
VIRTIS (Visible and Infrared Thermal Imaging Spectrometer).
MIRO (Microwave Instrument for the Rosetta Orbiter).
CONSERT (Comet Nucleus Sounding Experiment by Radiowave Transmission
RSI (Radio Science Investigation).
ROSINA (Rosetta Orbiter Spectrometer for Ion and Neutral Analysis
MIDAS (Micro-Imaging Dust Analysis System).
COSIMA (Cometary Secondary Ion Mass Analyser).
GIADA (Grain Impact Analyser and Dust Accumulator.
RPC (Rosetta Plasma Consortium).
Video
Philae රොබෝ ලැන්ඩර් යානය
වල්ගා තරුව වෙත ගොඩ බස්වන ලද රොබො යානය මෙයයි. වල්ගා තරුවේ හඳුනාගත් Agilkia නම් ස්ථානයට පසුගිය 12 වෙනිදා යානය සාර්ථකව ගොඩ බැස් වීය. මෙය කුඩා පර්යේෂණාගාරයක් වැනිය. යානය වල්ගා තරුව මතුපිටට මුදා හැරුනේ ද සංකීර්ණ ක්‍රමවේදයකටය. ඒ සඳහා ඇමිණුම් කොකු යොදා ගැනුණේ යැයි යුරෝපා විද්‍යාඥයෝ කියා සිටියහ. එම මුදා හැරීම පැය 7 ක කාලයක් තිස්සේ සිදුවිය. මෙහෙයුම සාර්ථක වූ බව පෘථිවි විද්‍යාඥයන් දැන ගත්තේ එය අවසන් වී මිනිත්තු 28 ක් ගත වෙද්දීය.ඊට හෙතුව රොසෙටා යානයෙන් නිකුත් කෙරෙන සංඥා පණිවුඩ පෘථිවියට පැමිණීමට මිනිත්තු 28 ක් ගත වුන නිසාය.
යානයේ උපකරණ
APXS (Alpha Proton X-ray Spectrometer).
CIVA (Comet Nucleus Infrared and Visible Analyser).
CONSERT (COmet Nucleus Sounding Experiment by Radiowave Transmission).
COSAC (The COmetary SAmpling and Composition Experiment).
PTOLEMY (Methods Of Determining and Understanding Light elements from Unequivocal Stable isotope compositions).
MUPUS (MUlti-PUrpose Sensors for Surface and Sub-Surface Science).
ROLIS (Rosetta Lander Imaging System).
ROMAP (Rosetta Lander Magnetometer and Plasma Monitor).
SD2 (Sampling, drilling and distribution subsystem).
SESAME: Surface Electric Sounding and Acoustic Monitoring
Video
More Infomation
http://rosetta.esa.int/
http://en.wikipedia.org/
http://sci.esa.int/rosetta/
Images & Videos From
http://www.extremetech.com/
http://sci.esa.int/
http://commons.wikimedia.org