WhatsApp. A $19 Billion Dollar Idea

Share

WhatsApp LogoWhatsApp Logo(Circa. 2014)

අද Facebook සමාගම ප්‍රකාශ කලා ඔවුන් විසින් WhatsApp සමාගම ඩොලර් බිලියන 19කට මිලදීගත් බව.
Facebook සමාගම විසින් කරන ලද විශාලතම අත්කර ගැනීම බවටත් මෙය පත් වුනා. 2012දී $ බිලියන 1කට අත්කර ගත් Instagram සමාගමේ වාර්තාවත් WhatsApp විසින් බින්ද හෙලුවා.

ඉතින් මුලින්ම බලමු WhatsApp සමාගමේ ඉතිහාසය. මෙහි වැදගත් පුද්ගලයන් දෙදෙනෙකු සිටිනවා. ඒ තමයි බ්‍රයන් ඇක්ටන්(Bryan Acton) සහ ජෑන් කූම්.(Jan Koum).

Jan Koum and BryanJan Koum and Bryan Acton (Image Credit: Robert Gallagher for ww.forbes.com)

ජෑන් කූම් ඉපදුනේ යුක්‍රේනයේ. 1976 උපන් ඔහු තම මව සමග ඇමරිකාවට පැමිණියේ, යුක්‍රේනයේ යුදෙව් ජාතිකයන්ට එරෙහිව තිබූ වර්ගවාදයෙන් බේරිමටයි. 1992 කැලිෆෝර්නියා ප්‍රාන්තයේ පදීංචි වූ ඔවුන් දෙපල දුප්පත් ලෙස කල් ගෙවා ඇත. ජෑන් මේ කාලයේදි තම මවට උදව් කිරීමට සිල්ලර කඩයක නඩත්තු කටයුතු පවා කර ඇත. තනිකඩයෙකු වූ ඔහු 18 වන විට ඉල්ලා ගත් පොත් ටිකකින් පරිගණක ජාලකරනය පිලිබඳව ඉගෙන ගෙන ඇත. සාන් ජෝසේ සරසවියෙන්(San Jose University) තම උපාධිය සඳහා කියවන විටත් ඔහු සමාගම් කීපයක පරිගණක ආරක්ෂක්යෙකු ලෙස වැඩ කර ඇත. ඉන් පසු 1997 ඔහු යාහූ(Yahoo!) සමාගමේ ජාල ආරක්ෂාව පිලිබඳ උපදේශකයෙක් හැටියට වැඩ කර ඇත. මේ කාලයේ සරසවි ගමනින් අයින් වූ ඔහුට බ්‍රයන් ඇක්ටන්ව මුණ ගැසුනා. හොඳ යාලුවන් වූ ඔවුන් දෙදෙනා විශාල කාලයක් යාහූ සමාගම සමග වැඩ කල අතර, 2007 දෙදෙනාම තම ඉල්ල අස්වීමේ ලිපි බාර දුන්නා.

ඉන් පසු අවුරුද්දක් පමණ නිදහසේ කල් ගෙවු ජෑන් හට එක විටම අදහසක් ආවා. ඒ තමයි SMS හැටියට ලෝකේ ඕනම තැනකට පණිවිඩ යවන්න පුලුවන් මිල අඩු ක්‍රමයක්. මාස කීපයක් පමණ කේතය ලිවූ ඔහු තම මිතුරන් සමග එය අත් හදා බලා එහි වැරදි සහ අඩුපාඩු කෙමෙන් කෙමෙන් විසඳා ගන්න පුළුවන් උණා.

මේ අතර මේ යාලුවන් දෙදෙනාම Twitter සහ Facebook සමාගම්වලට බැඳිමට උත්සාහ කලත් එම ප්‍රයන්තයන් සාර්ථක වුනේ නැත. මේ ඒ අවස්තාවන්වල බ්‍රයන් විසින් කරන ලද Tweetsය.
1959324_879085435454244_1403902618_n

කාලයක් ගෙවී ගිය පසු ඉතා  සාර්ථක ලෙස තම App එක ක්‍රියාත්මක කරවීමට ජෑන්ට හැකි වුනා.

ඉන් පසු මෙහි වැදගත්කම දුටු බ්‍රයන් තම මිතුරන් කීපදෙනෙකු සමග $250,000 මුදලක් මෙයට ආයෝජනය කර ඇත. මේ කාලයේදි ජෑන් විසින් WhatsApp. Inc ලෙස ආයතනය ලියාපදිංචි කරන ලදී.

මෙසේඅ ටික ටික දියුණු වූ WhatsApp සාමාන්‍ය ජනයාට 2009 වසරේදී නිකුත් කෙරුනා. මුලදි IOS සහ Blackberry වලට පමණක් තිබුනු WhatsApp ටික කාලයකින් Android වලටත් නිකුත් වුනා. 2011 වර්ෂය වනවිට Android Marketplace එකේ ජනප්‍රියම App එකක් ලෙස WhatsApp තිබුනු අතර, අලුත් ආයෝජකයින් දවසින් දවස WhatsApp. Inc සමාගමට එකතු වුනා. මේ අතරින් Sequoia Capital Investments සමාගම $8,000,000 මුදලක් 2012දී ආයෝජනය කලා. 2013 වන විට ලෝකයේ ජනප්‍රියතම පණිවුඩ හුවමාරු app එක බවට whatsapp පත් වුනා. පරිශීලකයන් මිලියන 200ක් පමණ සිටි WhatsApp. Inc සමාගමේ කාර්ය මණ්ඩලයත් 50 දෙනෙක්ගෙන් සමන්විතයි. 2013 ජූනි 13 වන දින පමණක් පණිවුඩ බිලියන 27ක් තම ජාලය හරහා හුවමාරු වූ බවට WhatsApp. Inc සමාගම ප්‍රකාශ කල අතර මේ වන විට සමාගමේ වටිනාකම $ බිලියන 1.5 පමණ බව Forbes සඟරාව ප්‍රකාශ කලා.

2014 ජනවාරි මාසයේ මුල් භාගයේ Facebook සමාගම WhatsApp ගැන තමන්ට තිබෙන උනන්දුව ප්‍රකාශ කල අතර, පෙබරවාරි මාසයේ 20, එනම් අද දින WhatsApp. Inc මිලදී ගත් බව ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදී.

$ බිලියන 4ක් මුදලින්ද, $ බිලියන 12ක් WhatsApp. Inc සමාගමේ කොටස් වලින්ද, $ බිලියන 3ක් ආරක්ෂිත කොටස් වලින්ද මෙම ගණුදෙනුවේදී WhatsApp. Inc සමාගමට හිමි විය.

බොහෝ දෙනාගේ ප්‍රශ්නය වන්නේ $බිලියන 2ක් පමණ වටිනා සමාගම, $ බිලියන 19කට කුමට මිලදී ගත්තාදැයි කියාය. නමුත් දිනෙන් දින තම අණසක පතුරවන Facebook සමාගමේ අනාගත වැඩ පිළිවෙලවල් වලට WhatsApp ඉතා වැදගත් වන බවට මාර්ක් සකර්බර්ග් ප්‍රකාශ කරන ලදී.

ඉතින් අපි බලමු Facebook සමාගම WhatsApp සමග කොහොම ගමනක් යයිද කියල. නමුත් එක දෙයක් නම් සහතිකයි. දුක් කරදර හරහා හැදී වැඩුනු ජෑන් සහ ඔහුට සැම විටම උදව්වට සිටි බ්‍රයන්ට, තමන්ගේ මහන්සියේ ප්‍රතිඵල උපරිමයෙන් ලැබී ඇත. අපි හැමෝටම හොඳ ආදර්ශයක්.

Article Sources
http://www.wikipedia.org
http://www.telegraph.co.uk/finance/newsbysector/mediatechnologyandtelecoms/digital-media/10650340/Facebook-buys-WhatsApp-Mark-Zuckerberg-explains-why.html
http://www.forbes.com/sites/parmyolson/2014/02/19/exclusive-inside-story-how-jan-koum-built-whatsapp-into-facebooks-new-19-billion-baby/

Thanks to Rehani Shinuka Perera for egging me to write about this.