සිංහල භාෂාව, එසේත් නැතිනම් ශ්‍රී ලංකාවේ රාජ්‍ය භාෂාව, වසර දෙදහසක් පමණ අතීතයක පටන් පැවත ආ භාෂාවකි. ශ්‍රී ලංකාවේ ජනගහණයෙන් බහුතරයකගේ මව් භාෂාව වන මෙය ශ්‍රී ලාංකේය සංස්කෘතිය, සාහිත්‍යය සහ අනන්‍යතාවය තුළ වැදගත් ස්ථානයක් දරා සිටියි.
සිංහල භාෂාව ඉන්දු යුරෝපීය භාෂා පවුලේ ඉන්දු-ආර්ය ශාඛාවට අයත් වන අතර එහි මූලයන් සංස්කෘත, පාලි හා අනෙකුත් පැරණි ඉන්දියානු භාෂාවන් හා සබැඳේ. ශ්‍රී ලංකාවෙන් දැනට හමු වී ඇති ශිලා ලේඛන හා අනෙකුත් මූලාශ්‍රයන් හා සසඳන කල්හි සිංහල භාෂාවේ භාවිතය පිළිබඳ හමුවන සාක්ෂි ක්‍රි. පූ. 3 වන සියවස දක්වා තරම් අතීතයකට දිව යයි. මෙම බ්‍රාහ්මී සෙල්ලිපි පැරණි සිංහල අක්ෂර පිළිබඳ මනා අවබෝධයක් ලබාගැනීමට තරම් ඉවහල් විය.
කාලයත් සමග, සිංහල භාෂාව දෙමළ, පෘතුගීසි, ලන්දේසි, ඉංග්‍රීසි වැනි වෙනත් භාෂා සමග ඇති වූ ඝට්ටනයේ බලපෑම මත විවිධ අවධීන් ඔස්සේ පරිණාමය වී ඇත. මෙම බලපෑම්වලින් විවිධ භාෂාමය ලක්ෂණ හා තත්සම වචන අවශෝෂණය කරගනිමින් සිංහල භාෂාව සුපෝෂණය වී ඇත.
සිංහල භාෂාව එයටම ආවේණික වූ ගති ලක්ෂණ වලින් සමන්විත වූ භාෂාවකි. සිංහල අක්ෂර මාලාව ස්වර, ව්‍යංජනාක්ෂර හා බැඳි අකුරු ඇතුළුව අක්ෂර 60කින් සමන්විත ය. මෙහි සෑම අක්ෂරයක් ම ස්වර සහ ව්‍යංජන ශබ්දයක සංකලනයකි. මෙහි ඇති සුවිශේෂි කරුණක් නම්, ‘ඇ’ සහ ‘ඈ’ යන ශබ්ද සඳහා විශේෂිත රූපාක්ෂර ඇතුලත් වීම යි. බොහෝ භාෂාවල ‘ඇ’ සහ ‘ඈ’ ශබ්ද නිරූපණයට සංකේත නොමැති අතර ඇතැම් භාෂාවල මෙම ශබ්ද ද ඇතුලත් නොවේ.
වසර දහස් ගණනකට පෙර පටන් සිංහල භාෂාව භාවිතයේ පැවති බවට සාක්ෂි හමු වේ. අනුරාධපුර යුගයේ පටන් පැවති දියුණු ගද්‍ය හා පද්‍ය සාහිත්‍යයට පාදම වී ඇත්තේ ද මේ සුලලිත, සුඛනම්‍ය, මධුර වූ සිංහල භාෂාවයි. සියවස් ගණනාවකට පෙර විවිධ ශෛලීන් ඔස්සේ රචනා වූ සද්ධර්මරත්නාවලිය, පන්සීය පනස් ජාතක පොත, අමාවතුර, සීගිරි කුරුටු ගී, සන්දේශ කාව්‍යයන් වැනි කෘති, සිංහල භාෂාවේ ප්‍රකාශන ශක්තිය පිළිබිඹු කරන කදිම නිදසුන් වේ. යටත්විජිතවාදයේ බලපෑම් මත වුව ද සිංහල භාෂාව තවමත් නොනැසී, අඛණ්ඩව පරිණාමය වෙමින් පවතී. ලෝකයේ ඇතැම් පැරණි භාෂා සමහරක් අද වන විට සම්පූර්ණයෙන් අභාවයට ගොස් තිබුණ ද සිංහල භාෂාව ස්වකීය පැවැත්ම තවමත් ජයග්‍රාහී ව තහවුරු කරගෙන සිටින්නේ ය.
සිංහල භාෂාව ශ්‍රී ලාංකේය සංස්කෘතිය හා ඉතා ගැඹුරින් බද්ධ වී ඇති අතර රටේ ප්‍රෞඪත්වය විදහාපාන කැටපතකි. විශේෂයෙන් ම බෞද්ධ බැති ගී, ආගමික ග්‍රන්ථ හා උත්සව හා සබැඳි මෙම භාෂාව, ආගම හා අධ්‍යාත්මිකත්වය යා කරන පාලමක් වැනි ය.
සිංහල සාහිත්‍යයට ඉමහත් දායකත්වයක් දැක්වූ ගත්කතුවරුන් ද විශේෂයෙන් ම සිහිපත් කළ යුතු ය. මහගම සේකර, මාර්ටින් වික්‍රමසිංහ, කේයස් වැනි කීර්තිමත් කවීන්ගේ හා කතුවරුන්ගේ තෙලිතුඩින් රචිත නිර්මාණ, ශ්‍රී ලාංකේය සමාජයේ හා එහි වෙසෙන ජනතාවගේ සාරය උරා ගනිමින් සිංහල සාහිත්‍යයේ වර්ධනයට මහඟු අත්වැලක් සපයයි. මෙමගින් සමාජ සම්ප්‍රදායන්, ඉතිහාස කතා, සිරිත් විරිත්, ඇදහිලි හා විශ්වාස පරම්පරාවෙන් පරම්පරාවට උරුම කර දෙයි.
සිංහල භාෂාව ජාත්‍යන්තර වශයෙන් ද ඉහල ම පිළිගැනීමක් තිබෙන භාෂාවකි. ලෝකයේ මේ වන විට භාෂා 6500ක් පමණ පවතින අතර මව්භාෂා ලෙස ඒවා භාවිත කරන ජන සංඛ්‍යාව අනුව සිංහල භාෂාවට එහි ඉහල ම ස්ථානයක් වන 68 වන ස්ථානය හිමි වේ. සිංහල භාෂාව මව් භාෂාව ලෙස කතා කරන මිලියන 17ක් පමණ ජනගහනයක් ලෝකයේ ජීවත් වෙති. ගූගල් සමාගම පරිවර්තන සේවා සපයන භාෂා 133ක් අතර සිංහල භාෂාව ද එයට ඇතුළත් වේ.
සිංහල භාෂාව හරි හැටි පද ගලපා ලිවීමට තරමක් අපහසු ව්‍යාකරණ මාලාවක් ලෙස පිළිගැනෙන නමුදු එය ඉතා ලස්සන, භාවික ගුණයෙන් යුතු භාෂාවක් ලෙස විදේශිකයන් ගේ ගෞරවයට පාත්‍ර වන භාෂාවක් වීම ආඩම්බරයට ලක් විය යුතු කරුණකි.
එම නිසා සිංහල භාෂාව යනු හුදෙක් දුප්පත් කුඩා රාජ්‍යයක පවතින අනාථ අසරණ භාෂාවක් යැයි නොසලකා එයට නිසි ගෞරවයක් ලබා දීම ශ්‍රී ලාංකිකයන් වශයෙන් අප සැමගේ යුතුකමකි.
(අන්තර්ජාලයේ පල වූ ලිපියක් ඇසුරිනි)
Image Courtesy: https://bit.ly/3r2qXd0